โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) เป็นการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ (Urinary Tract Infection : UTI) ซึ่งทำให้เกิดการอักเสบ ส่วนใหญ่มักเกิดกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย หากเกิดเป็นโรคนี้ขึ้น ท่านจะต้องทำการรักษา ซึ่งการรักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบสมุนไพร เป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะทำให้ท่านหายจากการอักเสบ
สาเหตุของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
สาเหตุหลัก ๆ ในการเกิดโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ คือ การติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรีย เอสเชอริเชีย โคไล หรือ อีโคไล(Escherichia coli : E. coli), เคล็บซิลลา(Klebsiella), สูโดโมแนส (Pseudomonas), เอนเทอโรแบกเตอร์(Enterobacter) โดยที่เชื้อเหล่านี้จะมีอยู่มากตรงบริเวณรอบทวารหนัก สามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง เช่น การมีเพศสัมพันธ์ การทำความสะอาดหลังถ่ายอุจจาระไม่ถูกวิธี การใช้ผ้าอนามัยแบบสอด หรือการสวนปัสสาวะ
อาการของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- จะมีการถ่ายปัสสาวะกะปริดกะปรอย มีอาการคล้ายถ่ายปัสสาวะไม่สุด ซึ่งเรียกว่าอาการขัดเบา
- ขณะปัสสาวะโดยเฉพาะตอนปัสสาวะสุด รู้สึกปวดบริเวณท้องน้อยหรือหัวหน่าว ปวดแสบ ขัด
- ปัสสาวะจะมีสีขุ่น บางครั้งมีกลิ่นผิดปกติ ในรายที่เป็นมากอาจปัสสาวะมีเลือดปนมักไม่มีไข้ ในเด็กเล็กอาจมีอาการปัสสาวะ รดที่นอน และอาจมีไข้เบื่ออาหาร และอาเจียนร่วมด้วย
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- การกลั้นปัสสาวะเป็นเวลานาน ทำให้เชื้อโรคในปัสสาวะเจริญเติบโตได้ดี
- การทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศที่ไม่ถูกวิธี โดยเฉพาะผู้หญิง ควรทำความสะอาดจากด้านหน้าไปด้านหลัง
- ผู้หญิงบางคนชอบในการที่จะสวนล้างช่องคลอดด้วยยาปฏิชีวนะ จึงทำให้แบคทีเรียที่ทำหน้าที่ป้องกันเชื้อโรคถูกกำจัดออกไป ทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
- การมีเพศสัมพันธ์ก็ทำให้เกิดการติดเชื้อได้
- การเปลี่ยนแปลงในเพศหญิงวัยหมดประจำเดือน เมื่อฮอร์โมนเพศหญิงลดลง ทำให้ความชุ่มชื้นบริเวณเยื่อบุช่องคลอดและเยื่อบุท่อปัสสาวะลดลง เป็นเหตุให้กาป้องกันการติดเชื้อลดลงตามไปด้วย
- ในผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน หากควบคุมโรคได้ไม่ดีก็มีโอกาสติดเชื้อได้ง่าย
- ผู้ป่วยต้องรับประทานยากดภูมิต้านทาน
- การใส่สายสวนปัสสาวะเป็นเวลานาน
ในรายที่เป็น ๆ หาย ๆ เรื้อรัง และหากไม่ได้รับการรักษาเชื้อโรคอาจลุกลามขึ้นไปที่ไต ทำให้กลายเป็นกรวยไตอักเสบได้ ซึ่งอาจจะถึงขั้นเสียชีวิตได้ หรือลุกลามไปที่ต่อมลูกหมาก ก็ทำให้ต่อมลูกหมากอักเสบได้ ผู้ป่วยที่เป็นโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ควรดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อช่วยขับเชื้อโรคออกและช่วยลดอาการปวดแสบร้อนเวลาปัสสาวะ
การตรวจโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
แพทย์จะทำการวินิจฉัยโรคด้วยการตรวจว่ามีจำนวนเม็ดเลือดขาวและเม็ดเลือดแดงผิดปกติหรือไม่ ซึ่งในรายที่เป็นเรื้อรังอาจจำเป็นต้องเก็บปัสสาวะไปเพาะเชื้อเพื่อให้ทราบถึงแบคทีเรียว่าเป็นชนิดไหน หรือการจะต้องมีการส่องกล้องเพื่อทำการตรวจกระเพาะปัสสาวะ ตามดุลพินิจของแพทย์
การป้องกันโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
สาเหตุของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบนั้นจะมีความแตกต่างกัน ซึ่งอาจป้องกันได้เฉพาะบางสาเหตุ แต่เพื่อเป็นการลดความเสี่ยงของโรคควรดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อป้องกันการสะสมของเชื้อแบคทีเรีย ควรดูและทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศและทวารหนัก และไม่ควรกลั้นปัสสาวะโดยไม่จำเป็น
ในการรักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบนั้นสามารถทำได้ทั้งวิธีทางแพทย์แผนปัจจุบัน ซึ่งแพทย์จะให้รับประทานยาแก้อักเสบแต่เนื่องจากมีสมุนไพรบางตัวที่สามารถบรรเทาอาการอักเสบได้และไม่เป็นอันตรายกับร่างกาย จึงเกิดวิธีการรักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบด้วยสมุนไพร ซึ่งจะมีสมุนไพรตัวไหนบ้างมาดูกันค่ะ
5 สมุนไพรรักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- กระเจี๊ยบ เมล็ดของกระเจี๊ยบช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ และช่วยลดอาการปวดแสบท้องน้อยเนื่องจากกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้อีกด้วย
- พลูคาว มีสรรพคุณช่วยรักษาอาการขัดเบา (ปัสสาวะออกกะปริดกะปรอย) เป็นยาขับปัสสาวะตำรับสมุนไพรจีนโบราณ
- หญ้าหนวดแมว การดื่มน้ำหญ้าหนวดแมวต้มสะอาดจะช่วยล้างสารพิษ ลดการอักเสบ บรรเทาอาการปวด และช่วยขับสารพิษออกทางปัสสาวะได้ โดยใบของหญ้าหนวดแมวเป็นตัวช่วยที่ดีในการล้างสารพิษ เนื่องจากกระเพาะปัสสาวะอักเสบ มีสาเหตุหลักเกิดจากเชื้อที่คั่งค้างจากปัสสาวะ
- มะละกอก็ช่วยรักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้ เพราะใบและรากของมะละกอเป็นสมุนไพรชั้นดี ซึ่งรากของมะละกอช่วยในการขับปัสสาวะ และช่วยป้องกันไม่ให้เกิดโรคนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะได้
- ใบและรากของนางแย้มช่วยขับปัสสาวะ รักษาโรคที่เกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะได้ ช่วยให้ปัสสาวะที่ขุ่นข้น มีเลือดปน ใสสะอาดมากขึ้น ทั้งยังช่วยให้ท่อปัสสาวะสะอาด ขับระดูขาว และของเสียได้
บทสรุป
รักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบสมุนไพร เป็นวิธีการรักษาที่มีความปลอดภัย เนื่องจากสมุนไพรจะไม่ทำอันตรายต่อร่างกาย ดังนั้นคนส่วนใหญ่จึงนิยมรักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบด้วยวิธีนี้ และอีกหนึ่งอย่างคือราคาไม่แพงสามารถหาได้ตามท้องตลาดทั่วไป