การที่มีแก๊สหรือมีลมในกระเพาะมากจะทำให้มีอาการแน่น จนบางครั้งทำให้ท้องดูมีลักษณะบวมหรือท้องอืด (Bloated stomach) ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งกับเด็กและผู้ใหญ่ เมื่อมีอาการจะทำให้รู้สึกอึดอัดแน่นท้อง และหากท่านมีอาการเป็นต่อเนื่องนาน ๆ โดยไม่มีสาเหตุ ควรพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและวิเคราะห์หาสาเหตุ
สาเหตุของการที่มีลมในกระเพาะมาก
เกิดจากพฤติกรรมการกินเป็นหลัก รองลงมาคือ โรคของระบบทางเดินอาหาร ยาบางชนิด แอลกอฮอล์ กาเฟอีน บุหรี่ เป็นต้น โรคท้องอืดกับการกินอาหารอาหารที่คนเรากินอยู่ทุกวัน ถ้าไม่ถูกสุขลักษณะอนามัย ที่ดี ก็อาจทำให้เกิดอาการท้องอืดขึ้นได้ เริ่มตั้งแต่ชนิดของอาหาร (เพราะอาหารบางชนิดทำให้ท้องอืด แต่บาง ชนิดไม่ก่อให้เกิด)
โดยที่ชนิดของอาหารที่มีผลทำให้ท้องอืด เช่น อาหารที่มีไขมันสูง เช่นแกงกะทิ เนย นม ช็อคโกแลต อาหารที่ย่อยยาก เช่น เนื้อสัตว์ อาหารรสจัดไม่ว่าจะเป็นเปรี้ยวจัด หรือเผ็ดจัด
- การรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีแก๊สหรือก่อให้เกิดแก๊ส เช่น ถั่ว บล็อกโคลี น้ำอัดลม
- การกลืนอากาศเข้าไปในปริมาณที่มาก ๆ เช่นการอ้าปาก พูดคุย หรือหัวเราะ
- การรับประทานยาหรืออาหารเสริมหลาย ๆ ชนิด
- ท้องผูกอาการท้องผูกเป็นอีกหนึ่งสาเหตุของท้องอืดที่พบได้บ่อย แต่จะไม่ก่อให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหาร
- การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน โดยเฉพาะเพศหญิงซึ่งจะเกิดภาวะท้องอืดก่อนมีประจำเดือน
- ความอ่อนแอของผนังช่องท้อง ที่เกิดจากการผ่าตัดคลอดบุตรสามารถก่อให้เกิดอาการท้องอืดได้
และยังมีสาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดอาการท้องอืดได้ เช่น การตั้งครรภ์ โรคลำไส้แปรปรวน กรดไหลย้อน โรคอ้วน การแพ้อาหารชนิดต่าง ๆ แบคทีเรียในกระเพาะอาหารเจริญเติบโตมากเกินไป โรคท้องร่วง โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง
อาการลมในกระเพาะ
ส่วนใหญ่ผู้ที่มีอาการท้องอืดมักจะรู้สึกไม่สบายท้อง รู้สึกแน่น นอกจากนี้ยังอาจมีอาการปวด และมีลมในกระเพาะอาหารเป็นจำนวนมาก จนทำให้เรอ หรือผายลมบ่อย บางครั้งอาจได้ยินเสียงโครกครากภายในท้อง และมีอาการปวดท้องร่วมด้วย
ทั้งนี้หากมีอาการผิดปกติที่รุนแรง เช่น อาเจียนไม่หยุด อาเจียนเป็นเลือด อุจจาระเป็นเลือด หมดสติ ควรรีบไปพบแพทย์โดยทันที เพราะนั่นคือความผิดปกติที่อาจนำไปสู่อันตรายต่อสุขภาพได้
การรักษาอาการท้องอืด ด้วยตนเองที่บ้าน
ผู้ป่วยสามารถทำการรักษาอาการท้องอืดได้เองที่บ้าน โดยอาจจะลองปฏิบัติดังนี้ เพื่อเป็นวิธีแก้ลมในท้องเยอะเกินไป
- รับประทานให้น้อยลง พยายามกินอาหารมื้อเล็ก ๆ ต่อวัน และแบ่งเป็นห้าถึงหกมื้อแทนที่จะเป็นมื้อใหญ่สามมื้อเพื่อช่วยกระบวนการย่อยอาหาร
- ควรรับประทานอาหารที่ย่อยง่าย
- เคี้ยวอาหารให้ละเอียด
- งดการสูบบุหรี่ และ ไม่เคี้ยวหมากฝรั่ง
- พยายามหลีกเลี่ยงอาการที่รับประทานไปแล้วทำให้ท้องอืด โดยการจดบันทึกว่าในแต่ละวันรับประทานอะไรไปบ้าง
- รับประทานยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
- หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายจะช่วยในเรื่องของการย่อยอาหารและสามารถป้องกันอาการท้องอืดได้
การป้องกันอาการท้องอืด
การเลือกรับประทานอาหาร เพื่อป้องกันอาการท้องอืด ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดอาการท้องอืด เช่น ถั่ว บล็อกโคลี รวมทั้งหลีกเลี่ยงการเคี้ยวหมากฝรั่งบ่อย ๆ เพื่อไม่ให้ตัวเองกลืนอากาศเข้าไปมากจนผิดปกติ
หากมีอาการท้องอืดบ่อย ๆ เนื่องจากรับประทานอาหารมากเกินไป ควรลดปริมาณอาหารลง หรือย่อยมื้ออาหารจาก 3 มื้อ เป็น 5-6 มื้อ เพื่อให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้อย่างเป็นปกติ หากมีอาการท้องอืดผิดปกติควรรีบปรึกษาแพทย์
อาการท้องอืดแบบใด ควรไปพบแพทย์
- ผู้ที่มีอายุเกิน 40 ปี เริ่มมีอาการท้องอืดท้องเฟ้อ ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้น ๆ เพราะมักจะพบว่ามะเร็งของกระเพาะอาหาร หรือตับมักจะพบในคนอายุเกินกว่า40 ปี
- ผู้ที่มีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง หรือมีก้อนในท้อง
- ผู้ที่มีน้ำหนักลดและมีอาการท้องอืดร่วมด้วย
- ผู้ที่มีอาการปวดท้องมาก
- ผู้ที่มีการขับถ่ายอุจจาระมีการเปลี่ยนแปลง
- ผู้ที่มีอาการอาเจียนติดต่อกัน หรือกลืนอาหารไม่ได้
- ผู้ที่มีอาการถ่ายอุจจาระดำ
- ผู้ที่มีอาการท้องอืดแน่นมาก
การป้องกันและการปฏิบัติตัวในผู้ที่มีอาการท้องอืด
ควรงดอาหารที่มีรสจัด อาหารหมักดอง งดสูบบุหรี่ ชา กาแฟ และไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์ ควรรับประทานอาหารที่มีเส้นใย
มาก ๆ ซึ่งจะช่วยให้การขับถ่ายได้สะดวก ในกรณีผู้ที่เป็นโรคกระเพาะอาหารไม่ควรรับประทานอาหารครั้งละมาก ๆ แต่ควรจะมีอาหารว่างระหว่างมื้อ รับประทานอาหารช้า ๆ เคี้ยวให้ละเอียดไม่ควรรีบร้อน
บทสรุป
ลมในกระเพาะ เป็นอาการที่ทำให้ผู้ที่เป็นรู้สึกอึดอัด รู้สึกไม่สบายตัว แน่นท้อง ดังนั้นการที่เราจะไม่ทำให้เกิดโรคนี้กับตัวเรา เราต้องรับประทานอาหารให้เป็นเวลา และไม่รับประทานอาหารที่จะทำให้เกิดอาการท้องอืดแน่นท้อง หมั่นออกกำลังกาย เพื่อให้ร่างกายได้ขยับซึ่งจะช่วยให้ลมในท้องมีน้อยลง
